TPHCM: Triệt phá hàng nghìn hộp thuốc giả, sữa giả gây nguy hại sức khỏe cộng đồng

Phát hiện hàng tấn thực phẩm giả, sữa giả

Trong lĩnh vực thực phẩm giả, Công an TPHCM đã khởi tố 8 vụ án với 27 bị can, thu giữ hơn 5 tấn phụ gia thực phẩm giả (bột ngọt…), 75 bình nước lọc giả nhãn hiệu, 24.315 chai thực phẩm chức năng và 7.525 lon sữa bột giả, cùng với vỏ lon, bao bì, tem nhãn và máy móc sản xuất.

Ngày 8/1/2025, Công an TPHCM triệt phá nhóm 5 đối tượng sản xuất hơn 3 tấn bột ngọt giả nhãn hiệu AJINOMOTO và hạt nêm Knorr. Các đối tượng mua bột ngọt không rõ nguồn gốc, đóng gói và dán nhãn giả để bán ra thị trường.

Ngày 21/5/2025, Đội Quản lý thị trường số 3 kiểm tra cơ sở kinh doanh của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và Đầu tư An Nguyên, phát hiện 2.167 hộp thực phẩm chức năng hiệu KIRKLAND, FOCUS và 4.497 chai sữa nước hiệu ENSURE không rõ nguồn gốc, tổng trị giá 777 triệu đồng. Cơ sở bị phạt 205 triệu đồng và buộc tiêu hủy toàn bộ hàng hóa vi phạm.

Trước đó, ngày 19/1/2024, Phòng Cảnh sát kinh tế – Công an TPHCM phối hợp với Công an tỉnh Bình Dương cũ bắt quả tang một cơ sở sản xuất sữa giả mang nhãn hiệu Abbott (Ensure, Ensure Gold, Glucerna), với tang vật trị giá khoảng 14,5 tỷ đồng. Để tránh bị phát hiện, nhóm đối tượng liên tục thay đổi địa điểm sản xuất giữa TPHCM và Bình Dương cũ sau mỗi 10 ngày, đồng thời chỉ bán hàng qua các sàn thương mại điện tử. Cơ quan chức năng đã khởi tố vụ án và 8 bị can liên quan.

Thuốc giả tinh vi, tự tạo thương hiệu lừa đảo

Trong lĩnh vực thuốc giả, Công an TPHCM khởi tố 6 vụ án với 37 đối tượng. Một vụ điển hình được triệt phá ngày 25/12/2024, do Ngô Kim Diệu và vợ là Nguyễn Thị Ngọc Hương cầm đầu. Các đối tượng sử dụng pháp nhân Công ty TNHH Kingpharm và Công ty TNHH MTV Kiến Lâm để sản xuất thuốc đông y giả.

Đáng chú ý, nhóm này không làm giả thương hiệu thuốc hiện có mà tự tạo ra 71 loại thuốc khác nhau, tự đặt tên thuốc, tên công ty không tồn tại và giả mạo địa chỉ tại Singapore, Malaysia để đánh lừa người tiêu dùng. Từ năm 2018 đến 2024, các đối tượng đã tiêu thụ thuốc giả chủ yếu tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ thông qua các chành xe vận chuyển.

Kết quả khám xét 4 địa điểm sản xuất và chứa hàng giả, cơ quan chức năng thu giữ 1.164 thùng thuốc thành phẩm, 63 bao nguyên liệu bột dùng sản xuất thuốc giả, cùng toàn bộ dây chuyền máy móc. Số tiền thu lợi bất chính ước tính lên đến 34 tỷ đồng. Công an TPHCM đã khởi tố vụ án và bắt tạm giam 22 đối tượng về tội “Sản xuất và buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” theo Khoản 3 Điều 194 Bộ luật Hình sự.

Thách thức trong quản lý và giải pháp đề xuất

UBND TPHCM cho biết, sau khi hợp nhất với tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và Bình Dương, dân số thành phố tăng lên 13,7 triệu người, nhưng lực lượng quản lý không tăng tương xứng, gây khó khăn trong công tác kiểm tra, giám sát. Các đối tượng vi phạm lợi dụng mạng xã hội và sàn thương mại điện tử để quảng cáo, bán hàng ẩn danh, sử dụng tài khoản giả hoặc dịch vụ giao hàng để che giấu địa điểm kinh doanh.

Nhiều đối tượng có chuyên môn dược, nắm rõ quy luật cung-cầu và lách luật tinh vi, khiến việc xử lý gặp khó khăn. Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận người dân về tác hại của thuốc giả, thực phẩm giả còn hạn chế. Người dân thường tự ý mua thuốc qua mạng xã hội hoặc theo quảng cáo mà không kiểm chứng, đặc biệt với các sản phẩm như thực phẩm chức năng, thuốc giảm cân, tăng cường sinh lý.

Hệ thống pháp luật tuy đã đầy đủ, nhưng chế tài xử phạt hành chính còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe, đặc biệt với các trường hợp tái phạm. Công tác phối hợp giữa các cơ quan đôi khi thiếu đồng bộ, dẫn đến chồng chéo hoặc chậm trễ trong xử lý.

Trước thực trạng này, UBND TPHCM kiến nghị Quốc hội sửa đổi Luật Hình sự, tăng khung hình phạt và mở rộng phạm vi áp dụng đối với hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả. Chính phủ cần nâng mức xử phạt hành chính, trong khi Bộ Y tế nên hoàn thiện hệ thống kiểm nghiệm chất lượng thuốc, thực phẩm và bổ sung quy định phân loại thực phẩm chức năng. Bộ Tài chính cần hướng dẫn xây dựng kho lưu giữ tang vật, hỗ trợ công tác chống buôn lậu.

TPHCM cũng đề xuất tăng cường hợp tác với các nền tảng công nghệ như Facebook, TikTok, YouTube để kiểm soát, gỡ bỏ quảng cáo vi phạm, đồng thời đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức người dân về cách phân biệt hàng thật, hàng giả. Các lực lượng chức năng cần tăng cường kiểm tra, hậu kiểm an toàn thực phẩm, lấy mẫu kiểm nghiệm định kỳ để kịp thời cảnh báo người tiêu dùng.

Cuộc chiến chống thuốc giả, thực phẩm giả tại TPHCM đang đối mặt với nhiều thách thức, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự nâng cao ý thức của người dân để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và trật tự kinh tế.